Survivalrun is een sport die plaatsvindt in de natuur. Een steeds belangrijk thema is: hoe kunnen we blijven genieten van onze sport zonder dat de natuur hieronder lijdt? André te Brake, lid van de survivalrunvereniging Harreveld (SSH), adviseert zowel de gemeente Oost Gelre als SSH om te kijken hoe natuurbehoud en de trainingsgroep samen kunnen gaan.
“We hebben in Harreveld een ontzettend mooie trainingslocatie, midden in het bos, waar de sport en natuur echt samenkomen”, vertelt André trots. “Vijf jaar geleden spraken we met het bestuur over de mogelijkheden, maar ook de beperkingen van de trainingslocatie.” André was destijds al adviseur voor openbaar groen, natuur en landschap bij de gemeente Oost Gelre en tevens actief lid van de vereniging. Zo droeg hij opeens twee petten: als adviseur voor de gemeente én als adviseur voor de survivalrunvereniging.
Bestemmingsplan
Als eerste werd er gekeken naar het bestemmingsplan van de trainingslocatie. In het bestemmingsplan (tegenwoordig het Omgevingsplan genoemd) staat beschreven hoe de grond van een gemeente bebouwd of gebruikt mag worden. Voor de trainingslocatie van Harreveld is de hoofdbestemming natuur, met een mogelijkheid voor dagrecreatie. In overleg zijn er verruimde mogelijkheden voor het sporten gecreëerd, wat de survivalrunvereniging meer mogelijkheden bood.
Vervolgens is er een quickscan flora en fauna uitgevoerd. Deze quickscan brengt de risico’s voor planten en dieren in het gebied in kaart, vaak met het oog op de ontwikkeling van het gebied en de benodigde omgevingsvergunning. Er wordt gekeken naar de beschermde en kwetsbare planten en dieren die mogelijk in dat gebied leven. “Zo is in Harreveld onderzoek gedaan naar de vleermuizen”, legt André uit. “Daaruit is vastgesteld dat de vleermuizen het gebied niet als verblijfsgebied of overwinteringslocatie gebruiken, waardoor we kunstlicht konden installeren. Dit is slechts één voorbeeld wat naar voren kwam in de quickscan. Met alle informatie zijn we met de gemeente om de tafel gaan zitten om te kijken hoe we de natuur kunnen sparen en tegelijkertijd survivalrun kunnen beoefenen.”
Pilot hindernissen
Tijdens deze gesprekken en in de vergunningsvoorwaarden zijn afspraken gemaakt. Zo worden de hindernissen in Harreveld op vaste locaties in het bos gebouwd om de natuur in de overige delen zo veel mogelijk te ontzien. Ook worden nieuwe hindernissen los van de bomen opgezet. André vertelt: “Als hindernissen aan bomen worden vastgemaakt, kan dat uiteindelijk schade veroorzaken aan de bomen. Daarom zijn we vorig jaar begonnen met kabelconstructies om hindernissen aan te bevestigen. Tot nu toe zijn de testresultaten positief. Als deze pilot slaagt, zullen we in de toekomst al onze hindernissen op deze manier bouwen.”
Ook wordt er jaarlijks door de survivalrunvereniging bosplantsoen aan de randen aangeplant om het bos gesloten te houden en de biodiversiteit te bevorderen. Het aanplanten is een proces van meerdere jaren. Droogte en hitte tasten jonge aanplant aan, waardoor soms opnieuw moet worden begonnen.
Knelpunten
Al enkele jaren zorgt de eikenprocessierups voor de nodige hinder. “Om dit aan te pakken hebben we verschillende nestkasten voor mezen opgehangen. Zo creëerden we extra broedmogelijkheden voor vogels en konden we de hinder van de rupsen onder controle houden.” Een ander zorgenkindje is de Japanse Duizendknoop. Deze plant is een invasieve exoot, wat betekent dat het zich enorm snel verspreidt ten koste van de natuurlijke vegetatie. Het is een ongewenste plant, die moeilijk uit te roeien is. In Harreveld komt deze plant met name langs de toegangspaden voor. Ieder jaar verwijderen vrijwilligers met schop in de hand deze planten. “Dat moeten we jaarlijks blijven doen, want de plant is hardnekkig en geeft niet snel op.”
Ook de barre weersomstandigheden zorgen soms voor de nodige uitdagingen. Met een trainingslocatie in het bos horen ook waterige bospaden. “We onderzoeken manieren om het water te laten afvoeren via wadi’s in het bos. Zo proberen we schade aan de paden en de beplanting te beperken. Zo blijven we voortdurend zoeken naar manieren om duurzamer te worden, waardoor zowel de survivalrunners als de natuur kunnen floreren.”
Respect voor de natuur
In Harreveld omarmen ze de natuur op de trainingslocatie en dat geldt ook zeker voor de survivalrunners, verzekert André. “Het komt bijvoorbeeld weleens voor dat een mees een nest bouwt op één van de balken van een hindernis. Dan sluiten we deze hindernis direct af en mag die tijdelijk niet worden gebruikt totdat het nestje is uitgekomen. Onze leden respecteren dit en laten de hindernis en de mees met rust. Ook worden jaarlijks hersteldagen georganiseerd waar vrijwilligers bijspringen voor onderhoud en kijken waar mogelijk verduurzaamd kan worden, bijvoorbeeld door nieuwe aanplant, het verwijderen van de Japanse Duizendknoop en het herstel van paden. We realiseren ons allemaal dat we te gast zijn op deze mooie locatie en dat we de natuur moeten respecteren.”
André is erg tevreden over de samenwerking tussen de gemeente Oost Gelre en Survivalrun Harreveld en de natuur plukt de vruchten van deze goede samenwerking. “Mijn tip voor andere survivalrunverenigingen zou dan ook zijn om te kijken naar de mogelijkheden die jouw trainingslocatie biedt voor verduurzaming.”
Zorg dat de formaliteiten geregeld zijn!
Het bestemmingsplan/omgevingsplan geeft aan wat de hoofdbestemming is van jouw trainingslocatie en wat er mogelijk is, inclusief eventuele bouwwerken. Als dit plan niet toereikend is, loop je ongewilde risico’s. Ga daarover tijdig en bij voorkeur voorafgaand aan het gebruik in overleg met je gemeente. Er zijn voor veel situaties en locaties mogelijkheden om een plan aan te passen of de bestemming te verruimen. Een onderdeel van dit proces is het uitvoeren van een quickscan flora en fauna, waarmee de natuurwaarden en knelpunten in kaart worden gebracht. Samen met de gemeente maak je afspraken over de bescherming van de natuurwaarden, die worden vastgelegd in een vergunning. Betrek ook de (jeugd)leden bij het beheer en onderhoud van je trainingslocatie. Alleen door nauw samen te werken met je leden en de gemeente kun je echt vooruitgang boeken op het gebied van duurzaamheid.
