Survivalrun en hoogtevrees, geen handige combi… Maar wat als je last hebt van hoogtevrees én je vindt survivalrun een leuke sport? Moet je dan een andere sport zoeken? De hoge hindernissen overslaan? Of is er een manier om hoogtevrees te overwinnen?
Cognitieve of optische hoogtevrees
Eerst de theorie. Hoogtevrees is de angst die mensen ervaren bij grote hoogten. Deze angst is nuttig omdat het je er van weerhoudt roekeloze of gevaarlijke dingen te doen. Wanneer deze angstgevoelens niet in verhouding staan tot het werkelijke gevaar, wordt dit hoogtevrees genoemd (als angststoornis).
Er zijn twee soorten hoogtevrees: cognitieve hoogtevrees en optische hoogtevrees. Cognitieve hoogtevrees ontstaat door gedachten over mogelijke valpartijen of sprongen van grote hoogte. Dit gaat vaak gepaard met een gevoel van gebrek aan controle en twijfel over de veiligheid van de omgeving, zoals de sterkte van hoge constructies. Optische hoogtevrees is puur de angst voor hoogte, zonder echte bijgedachten. Dit kan bijvoorbeeld al achter glas gebeuren. Deze laatste vorm komt het minst vaak voor, vaak hebben mensen last van een combinatie van beide soorten. En wat gebeurt er dan? Het lichaam kan heftig reageren op de combinatie van het zicht op grote hoogte en de gedachten over mogelijke risico’s. De meeste mensen met hoogtevrees ervaren een gevoel van paniek en onbehaaglijkheid. Andere mogelijke symptomen zijn duizeligheid, spanning, zweten, concentratieverlies, hartkloppingen, ademnood of verkramping.
Survivalrun of hardlopen
Het is mogelijk om hoogtevrees onder controle te krijgen. Je kunt in veel situaties namelijk bepalen of je jouw angst opzoekt of niet. Niemand verplicht je om in een hoge attractie te stappen in een pretpark, en in veel gebouwen kun je in plaats van de lift ook de trap nemen. Tijdens een vakantie hoef je niet deel te nemen aan een bergwandeling, en je kunt ook genieten van het zwembad zonder van die zes meter hoge duikplank af te springen. Je bepaalt zelf je grenzen.
Maar als je aan survivalrun doet en je vindt bijvoorbeeld een hindernis van twee meter al te hoog, wat doe je dan? Dan kun je de hindernissen overslaan, maar dan noemen we de sport gewoon hardlopen. Waarschijnlijk ben je dan toch gemotiveerd om je hoogtevrees te overwinnen, zodat je kunt genieten van het klimmen. En dat kan!
Overwinnen
Tot op zekere hoogte (😉) kun je wennen aan hoogtes. Dit betekent dat je tijdens elke training een hindernis moet proberen die je hoog en daardoor spannend vindt. Wat helpt, is om rustig bovenop de hindernis te blijven zitten of liggen. Word bewust weer kalm, zelfs als het spannend is. Het kan ook helpen als iemand naast de hindernis blijft staan; dat kan veel verschil maken. Je zult merken dat als je dit bij iedere training doet, de hoogte steeds minder eng aanvoelt.
Logisch nadenken tijdens een ‘hoogtevreesaanval’ is moeilijk. Vaak heb je een totale black-out en weet je niet meer wat links, rechts, achteruit of vooruit is. Wat kan helpen, is om een hoge hindernis altijd op dezelfde manier te benaderen en deze techniek te oefenen op een lagere hindernis. Hierdoor kun je vertrouwen op je automatische piloot, wat in principe een beter gevoel van controle geeft. Let op: het gevaar hierbij is dat als de hindernis een keer anders is, er grote paniek kan ontstaan.
Heeft iemand een extreme vorm van hoogtevrees, dan kan cognitieve therapie helpen. Dan werk je aan het opzoeken van de hoogte onder begeleiding van een therapeut, in ‘het echt’ of bijvoorbeeld met een VR bril. De hoogtevrees blijft, maar je leert beter om te gaan met de paniekgevoelens.
Hoe help je iemand met hoogtevrees?
Voor mensen zonder hoogtevrees is het moeilijk voor te stellen wat iemand met hoogtevrees ervaart. Waarschijnlijk komt de paniek of angst vaker en sneller voor dan mensen zonder hoogtevrees beseffen. Wat voor jou geen hoogte lijkt, kan een ander angstig maken.
Wat kun jij doen om iemand met hoogtevrees te ondersteunen bij het overwinnen van hindernissen? Als je iemand wil helpen met hoogtevrees dan is als eerste rust en geduld belangrijk. De rust die jij uitstraalt helpt de ander om de rust (enigszins) terug te vinden. Ga onder of bij de hindernis staan en vertel die persoon stapje voor stapje wat hij of zij moet doen. Laat hem of haar concentreren op jouw stem. Vaak geeft dat voldoende vertrouwen om rustig de hindernis te nemen. Geef de persoon het gevoel dat je het misschien niet begrijpt, maar dat je wel ziet wat het met die persoon doet (neem het serieus). Zo zorg je dat die persoon zich niet opgelaten voelt. Anders ontstaat er schaamte en stress en dat versterkt de angstgevoelens.
Mijn eigen ervaring is dat het waarschijnlijk nooit zo gemakkelijk zal zijn om hoge hindernissen te nemen als voor iemand zonder hoogtevrees. En als je bijvoorbeeld een tijdje geen vier meter swingover hebt gedaan, kan het zijn dat je opnieuw moet wennen. Het blijft iets dat je moet overwinnen, en het zal niet altijd lukken. Maar als je bereid bent om deze angst aan te gaan, zijn veel hindernissen, ondanks de hoogte, uiteindelijk haalbaar.
Bronnen: gezondheidsplein, liberi.nl, trainers Buddy2Sur5
